Orgelbouwer Heinrich Nicolaus Trebs

Heinrich Nicolaus Trebs

De Thüringer orgelbouwer Heinrich Nicolaus Trebs werd op 10 augustus 1678 geboren te Frankenhausen als zoon van een schrijnwerker. Hij leerde het orgelbouwvak bij Christian Rothe te Salzungen. Nadat hij enige tijd in Mühlhausen werkzaam is geweest verhuist Trebs in 1709 naar Weimar. Op 16 maart 1711 brengt Johann Sebastian Bach een lovend rapport uit over de nieuwbouwwerkzaamheden van Trebs betreffende het orgel van de St. Ursulakirche te Taubach, een dorpje dat iets ten zuidoosten van Weimar ligt. Tussen 1712 en 1714 werkt Trebs, op advies van Johann Sebastian Bach, aan het Compenius-Orgel van de Schlosskirche te Weimar en vergroot de balgen, verbetert de windladen en vervaardigt een aantal nieuwe registers. Tussen 1719 en 1720 en 1734 en 1738 voert Trebs aan dit instrument reparatiewerkzaamheden uit. Hij trouwde in 1713 met Catharina Elisabeth Aulepp en bij de doop van hun zoon Johann Gottfried - in de Stadtkirche te Weimar - waren Johann Sebastian Bach en Johann Gottfried Walther als peetouders aanwezig. Het is duidelijk dat er tussen Bach en Trebs een goede vriendschap bestond, welke waarschijnlijk al dateert uit de periode dat zij in Mühlhausen woonachtig waren. Het is mogelijk dat Trebs bij orgelbouwer Wender heeft meegewerkt aan de door Bach gekeurde orgels te Arnstadt en Mühlhausen. Vanaf 1716 ontvangt Trebs  het Privileg als Hoforgelbouwer. In 1723 vond de oplevering van een tweeklaviers Trebs-orgel met 18 stemmen voor de Jakobskirche te Weimar plaats.

In 1742 bouwden Heinrich Nikolaus Trebs en zijn zoon Christian Wilhelm Trebs voor de Marienkirche in Berga (Bad Berka) een tweeklaviers orgel met 14 stemmen, naar een dispostieontwerp van Johann Caspar Vogler, leerling van Johann Sebastian Bach en hof organist te Weimar. Voor dit instrument maakte Bach een dispositieontwerp van 28 registers, verdeeld over twee klavieren en pedaal. Of Bach bij de oplevering van dit orgel betrokken is geweest is niet nawijsbaar. In 1743 wordt Christian Immanuel Schweinefleisch medewerker bij  Trebs, nadat hij bij Tobias Gottfried Heinrich Trost aan het orgel van de Schloßkirche te Altenburg had meegewerkt. Volgens Walthers Lexikon bouwde Trebs rond de 20 orgels. Op 16 augustus 1748 is hij te Weimar overleden. Van zijn werken is alleen de orgelkas van de St. Marienkirche te Bad Berka bewaard gebleven.

(Beperkte*) werklijst orgel Heinrich Nicolaus Trebs 

(Per orgel staat genoteerd: jaar,  plaats, werk, werkzaamheden,  staat, dispositie, bijzonderheden).

1709/10 - Taubach, St. Ursulakirche,  I/P/11,  nieuwbouw, niet bewaard gebleven,  dispositie overgeleverd,  rapport J.S. Bach

1721 - Frohndorf, St. Annakirche,  ?/?/?, nieuwbouw,  niet bewaard gebleven, dispositie niet overgeleverd

1723 - Weimar, Jakobskirche,  II/P/18,  nieuwbouw,  niet bewaard gebleven,  dispositie overgeleverd

1742 - Berga (Bad Berka), Marienkirche,  I/P/14,  nieuwbouw,  kas bewaard gebleven,  dispositie overgeleverd, dispositieontwerp J.S. Bach overgeleverd

*Bij 4 van de circa 20 gebouwde Trebs-orgels zijn historische gegevens overgeleverd.