Orgelbouwer Zacharias Hildebrandt

In 1723 keurde Johann Sebastian Bach het Hildebrandt-orgel van de kerk in Störmthal.

Sinds Bach als cantor werkzaam is aan de Thomaskirche heeft hij veel te maken met orgelbouwer Zacharias Hildebrandt, die zich kort daarvoor vestigde te Leipzig.

Levensloop Zacharias Hildebrandt

Zacharias Hildebrandt werd in 1688 te Münsterberg (Schlesien) geboren als zoon van Heinrich Hildebrandt; de naam van Hildebrandts moeder is onbekend. Op 9 december 1713 trad Hildebrandt, op voorspraak van zijn vader, in dienst bij de bekende orgelbouwer Gottfried Silbermann te Freiberg, aanvankelijk als leerling, later als werknemer. Rond 1718 ontving Hildebrandt bij Silbermann een Meisterprüfung. Op 26 augustus 1722 laat Hildebrandt zich inschrijven als burger van de stad Freiberg en op 14 september van datzelfde jaar treedt hij in het huwelijk met Maria Elisabeth Dachselt, dochter van Christian Dachselt uit Freiberg. Op 21 september 1722 ondertekent Hildebrandt het 'Wechsel-Contractes' in Freiberg; vervolgens eindigen de werkzaamheden bij Gottfried Silbermann waarna hij zich vestigt in Lieberwolkwitz bij Leipzig. Tussen 1722-1724 vindt er een Rechtsstreit plaats tussen Hildebrandt en Gottfried Silbermann i.v.m. de overtreding van de arbeidsovereenkomst die Silbermann met Hildebrandt had afgesloten die ontstond doordat Hildebrandt een orgel bouwde voor de Ev. Kirche te Langhennersdorf (wanneer iemand in dienst was bij Gottfried Silbermann was het verboden om in een omvangrijk gebied rondom de stad Freiberg op persoonlijke titel orgels te plaatsen). De Rechtsstreit wordt beëindigt op 29 december 1724 door de landsregering in Dresden. Op 2 november 1723 vindt de inwijding van een door Hildebrandt nieuwgebouwd orgel plaats voor de kerk in Störmthal, waarbij Johann Sebastian Bach de keurmeester was. Kort daarna beginnen de werkzaamheden van de bouw van een nieuw orgel voor de Kirche te Lengefeld, dit instrument wordt in 1726 opgeleverd. In 1728 vindt de oplevering plaats van een nieuw Hildebrandt-orgel in Sangerhausen waar eveneens J.S. Bach als orgelexpair bij betrokken was. In 1730 volgt zijn benoeming van Füestl. Sächsisch-Weißenfelsischen Hoforgelmacher, de werkplaats wordt daardoor vermoedelijk verplaatst naar Weißenfels of Sangerhausen. Rond datzelfde jaar diende Hildebrandt een offerte in voor een orgelrenovatie van het Stertzing-orgel in de Georgenkirche te Eisenach, deze wordt echter afgewezen. Rond het jaar 1733 verhuist Hildebrandt naar Leipzig en vestigt zijn werkplaats aan de Ranstädter Stein-Wege. In 1743 bouwt Hildebrandt een Lautenclavicymbel voor Johann Sebastian Bach en op 27 september van dat jaar vindt de oplevering van het orgel in St. Wenzel in Naumburg plaats waarbij de keuring door Johann Sebastian Bach en Gottfried Silbermann werden uitgevoerd. Hildebrandt wordt in 1749 Universitätsorgelmacher te Leipzig als opvolger van Johann Scheibe. Tussen 1754-57 vindt de bouw van een nieuw orgel plaats voor de Dreikönigskirche te Dresden-Neustadt (in samenwerking met Hildebrandts zoon Johann Gottfried). Tevens werkt Hildebrandt na het overlijden van Gottfried Silbermann in 1753 aan diens imposante orgel van de rooms-katholieke Hofkirche (thans Kathedrale Ss. Trinitatis) te Dresden dat in 1755 wordt ingewijd. Zacharias Hildebrandt overlijd op 11 oktober 1757 en wordt drie dagen later begraven op de Neustädter Friedhof te Dresden.

Werklijst orgel Zacharias Hildebrandt

Jaar, plaats, werk, werkzaamheden, staat, dispositie, bijzonderheden

1722 - Langhennersdorf, Ev. Kirche, II/P/21, nieuwbouw, 1990-1996 deels gereconstrueerd en gerestaureerd, dispositie overgeleverd

1723 - Störmthal, Kreuzkirche, I/P/14, nieuwbouw, 2008 gerestaureerd, dispositie overgeleverd

1725 - Liebertwolkwitz, Ev. Kirche, I/P/13, nieuwbouw, niet bewaard gebleven,  dispositie niet overgeleverd

1726 - Lengefeld, Zum Heiligen Kreuz-Kirche, II/P/22, nieuwbouw, 2010-2014 gerestaureerd, dispositie overgeleverd

1727 - Sangerhausen, Heilig-Geist-Stift, I/6, nieuwbouw, niet bewaard gebleven, dispositie niet overgeleverd

1728 - Sangerhausen, St. Jacobi, II/P/27, nieuwbouw, 1976-1978 deels gereconstrueerd en gerestaureerd, dispositie overgeleverd

1728 - Pölsfeld, St. Mauritius, I/11(?), uitbreiding,  1983 deels gereconstrueerd 

1730 - Sotterhausen, St. Georg, I/P/9, nieuwbouw, 2005 gerestaureerd, dispositie overgeleverd

1732 - Lindenau, Dorfkirche, I/P/10, nieuwbouw, niet bewaard gebleven, dispositie niet overgeleverd

1736 - Eutritzsch, Christuskirche, I/P/10, nieuwbouw, niet bewaard gebleven, dispositie niet overgeleverd

1746 - Naumburg, Stadtkirche St. Wenzel, III/P/53, nieuwbouw in kas van Thayßner, 1993-2000 deels gereconstrueerd en gerestaureerd, dispositie overgeleverd

1748 - Großwiederitzsch, Ev. Kirche, I/P/10, nieuwbouw, niet bewaard gebleven, dispositie niet overgeleverd

1749 - Hettstedt/Harz, St. Jacobi, II/P/31, nieuwbouw, kas bewaard gebleven 

1755 - Dresden, Kath. Hofkirche, III/P/47, voltooing van orgel Gottfried Silbermann,

1945 verwoest, pijpwerk bewaard gebleven, gerestaureerd, dispositie overgeleverd

1756 - Goldbach bij Bischofswerda, Marienkirche, I/P/10, nieuwbouw, 1908 veranderd, restauratie, kas en pijpwerk  deels bewaard gebleven 

1757 - Dresden, Dreikönigskirche, II/P/38, nieuwbouw, 1945 verwoest, dispositie overgeleverd