Arnstadt - Wender-orgel

Arnstadt, Neue Kirche - Wender-orgel 1703

Historische gegevens

Bouwer

Johann Friedrich Wender

Jaar van oplevering

1703

1699-1703 nieuwbouw door J.F. Wender op de derde galerij (Schülerchor)

1709 verfwerk van de orgelkas

1710 reparatiewerkzaamheden en verbeteringen door J.F. Wender

1713 reparatiewerkzaamheden en verbeteringen door J.F. Wender

2de helft 18de eeuw renovatie en uitbreiding

1862 uitbreiding III/P/59 door Julius Hesse met gebruikmaking van 6 registers van Wender

1913 nieuwbouw III/P/55 door Orgelbau Steinmeyer met gebruikmaking van de zes registers van Wender

1938 verplaatsing van het Steinmeyer-orgel naar de eerste galerij door Orgelbau Helfenbein

1997-1999 restauratie van het Steinmeyer-orgel

1997-1999 reconstructie en plaatsing van het Wender-orgel op de derde galerij door Orgelbau Hoffmann met gebruikmaking van bewaard gebleven pijpwerk van Wender. De originele gerestaureerde speeltafel en orgelbank bevinden zich sinds 1864 in het museum 'Zum Palmbaum' in directe omgeving van de kerk.

Technische gegevens

Werkindeling

Oberwerk, Brustwerk/Positiv, Pedal

Dispositie

Oberwerk (II)

10 stemmen

Principal 8'

Viola di Gamba 8' (o)

Quintadehna 8' (o)

Grobgedacktes 8' (o)

Gemshorn 8' (o)

Offene Quinta 6'

Octava 4' (o)

Mixtur IV 2' (o)

Cymbel II [1'] (o)

Trompete 8'

Brustwerk/Positiv (I)

7 stemmen

Stillgedacktes 8' (o)

Principal 4'

Spitzflöte 4'

Nachthorn 4' (o)

Quinta 3'

Sesquialtera (dubbel)

Mixtur III [1'] (o)

Pedal

4 stemmen

Sub Baß 16'

Principal 8'

Posaunen Bass 16'

Cornet Bass 2'

(o) = register met meer dan 50% historische bestanddelen

Speelhulpen

Tremulant Oberwerk

Cymbelstern Oberwerk

Koppels

Brustwerk-Oberwerk

Oberwerk-Pedal

Toonhoogte (1999) Chorton (a1 = 464 Hz bij 18°C, bepaald aan de hand van historisch pijpwerk)

Temperatuur (1999) ongelijkzwevend (bepaald door historisch register Gemshoorn 8')

Manuaalomvang CD-c3

Pedaalomvang CD-c1d1

Windvoorziening (1999) 4 balgen (mechanische treden en elektrische moter)

Winddruk (1999) 72 mm WS voor alle werken

Bijzonderheden van Principal 8' en Quinta 6' in Hauptwerk en Principal 4', Quinta 3' en Sesquialtera in Brustwerk zijn enkele pijpen van Wender overgeleverd

reconstructie van Subbas 16' naar Horsmar (Wender, 1694), Trompete 8' en Posaune 16' naar Lahm/Itzgrund (Herbst, 1728), Cornet Baß 2' naar Abbenrode (Contius, 1708)

geen historisch bestand